«Μαρασλειακά»

Πόσο μα πόσο μοιάζουν οι καιροί, ε;
80 χρόνια μετά, πως φαίνεται ότι ο κόσμος γυρίζει πίσω...

τσοκτσοκ

* * * * * * *

Διακριτικά

Η κουβέντα που γίνεται για το βιβλίο Ιστορίας της Στ' Δημοτικού, μας θυμίζει αντίστοιχα την περίοδο των «Μαρασλειακών». Με αυτό το χαρακτηρισμό έμειναν στην ιστορία τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν την περίοδο 1925 - 1926, με αφορμή τον υλιστικό τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος της Ιστορίας από την Ρόζα Ιμβριώτη στο Μαράσλειο Διδασκαλείο, και δη της Επανάστασης του 1821. Το επεισόδιο ήταν σκηνοθετημένο και με προεκτάσεις. Στόχος του το γλωσσοεκπαιδευτικό έργο που γινόταν εκεί και στην Παιδαγωγική Ακαδημία. Η Παιδαγωγική Ακαδημία, με διευθυντή τον Δημ. Γληνό, προετοίμαζε τους καθηγητές της Μέσης Εκπαίδευσης, και το Μαράσλειο (διευθυντής του οποίου ήταν ο Αλ. Δελμούζος) τους δασκάλους, επιδίωκαν τόσο τον εκδημοτικισμό των εκπαιδευτικών όσο και τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης.

Στις 22 Μάρτη 1925 στη συνεδρίαση του προσωπικού η Ρ. Ιμβριώτη - δίδασκε φιλοσοφία της Ιστορίας - εξηγεί πώς διδάσκει την Ιστορία: «Στην τελευταία τάξη του Διδασκαλείου την ιστορία της επαναστάσεως του '21, την εξετάζω υπό το βασικό πρόβλημα ότι η επανάστασις του '21 είνε σκέψη και εκτέλεση και αποτέλεσμα της εξεγέρσεως της Αστικής τάξεως, επηρεασθείσης από την εξέγερση ομοίων τάξεων της Δύσεως». «Μα πώς κυρία Ιμβριώτου τα διάφορα στρατιωτικά γεγονότα π.χ. τις στρατιωτικές μάχες - το Μεσολόγγι - τους ελεύθερους πολιορκημένους του Μεσολογγίου θα τα παρέλθετε; Κάτι τέτοια γεγονότα, όπως το στρατηγικό σχέδιο των Τούρκων κλπ, θα τα παρασιωπήσετε;» ρωτά ο Δελμούζος. «Οχι βέβαια τη μάχη της Τριπολιτσιάς, το Μεσολόγγι... αλλά όλα τα διάφορα πολιτικοστρατιωτικά γεγονότα εξετάζονται υπό το βασικό πρόβλημα...». Στη συνέχεια τρεις καθηγητές την κατηγορούν για παραποίηση της ελληνικής Ιστορίας. Το ζήτημα πέρασε στις εφημερίδες στο γνωστό μοτίβο περί άθεων, μαλλιαρών και κομμουνιστών που υπονομεύουν τα θεμέλια της πατρίδας, της θρησκείας και της οικογένειας...

Μετατίθενται οι καταγγέλλοντες, προβαίνουν σε δημόσιες καταγγελίες και ακολουθούν ανακρίσεις και συγκρότηση επιτροπών από το υπουργείο, έγγραφο της Ιεράς Συνόδου στο υπουργείο και διενέργεια έρευνας, δημόσιες συγκεντρώσεις και η Γενική Ασφάλεια αναθέτει στον αντεισαγγελέα να ερευνήσει την υπόθεση από «κομμουνιστικής απόψεως». Στο μεταξύ οι Δελμούζος, Γληνός απολύθηκαν για «λόγους οικονομίας», η Ιμβριώτη, ο Ιορδανίδης και ο Παπαμαύρου απολύθηκαν στο πλαίσιο των πειθαρχικών διώξεων, και ο Βάρναλης, που... τόλμησε να αποκαλέσει πόρνη την πατρίδα και να «βρίσει» την Παναγία στο «Φως που καίει», τιμωρήθηκε με εξάμηνη απόλυση και μετάθεση.

Η υπόθεση ολοκληρώθηκε το Νοέμβρη του 1926 με το απαλλακτικό πόρισμα του αρεοπαγίτη Γ. Αντωνακάκη, ο οποίος μετά από διεξοδικές ανακρίσεις κονιορτοποιεί τις κατηγορίες. Πρώτη κατηγορία, η «αντεθνική διδασκαλία»: Η διδασκαλία των «Ελεύθερων Πολιορκημένων» του Σολωμού γινόταν «σύμφωνα με το δόγμα του κομμουνισμού»... Γράφει ο Αντωνακάκης στην έκθεσή του γι' αυτή την κατηγορία: «πολύ περίεργος και εντελώς πρωτότυπος κομμουνισμός». Δεύτερη κατηγορία: «καλλιέργεια ηθικής εκλύσεως»... Εξαιτίας της διδασκαλίας στο Μαράσλειο τα κορίτσια απέβαλαν την ντροπή ώστε μάρτυρας είδε γνωστή του μαθήτρια «κυνικότατα και αναισχυντότατα εκπληρούσαν φυσικήν της ανάγκην (ουρούσαν) ενώπιον και απέναντί μου κατά τρόπον προκλητικόν». Διαπιστώνει στην έκθεσή του για αυτή την κατηγορία ο κ. Αντωνακάκης: «Η ουρούσα μαθήτρια του κ. Ι. Σ. ή Α. δεν είναι πρόσωπον ιστορικόν. Είναι δημιούργημα ανοήτου, μικροραδιούργου κομπορρήμονος φαντασιοπληξίας». Τρίτη κατηγορία, «κατάργηση ή περιφρόνηση του μαθήματος των θρησκευτικών»: Το σχολείο καλλιεργούσε πνεύμα αθεΐας και ανηθικότητας και «αι τοιαύται σχέσεις υπεθάλποντο παρά της διευθύνσεως δουλευούσης εις κομμουνιστικάς ροπάς ακολασίας εξομαλιζούσας την εις τον μπολσεβικικόν παράδεισον είσοδον». Σύμφωνα με τον Αντωνακάκη, «Το συμπέρασμα τούτο είναι όλως αυθαίρετον δημιούργημα»...

(ριζοσπάστης, τρίτη 20 μάρτη 2007, σελίδα 31, του Ηρακλή ΚΑΚΑΒΑΝΗ)